Door zijn fraaie zwart-wit banderingen en zijn beschaafd, kabbelend geluid kent de Brandgans een hogere populariteit dan zijn grotere broer de Grauwe Gans. Tot voor kort kwam de Brandgans in kleine aantallen in onze regio voor. Sinds enkele jaren is de soort spectaculair toegenomen zoals duidelijk blijkt uit de tellingen die de vogelwerkgroep in de Eempolder uitvoert. De tellingen worden elke 2 weken uitgevoerd door de werkgroep Eempoldertellingen gecoördineerd door Jan Mooij.
Hieronder een fragment uit het artikel dat Jan Mooij schreef over de Brandgans in de Eempolder.
Figuur: Totaal aantal getelde brandganzen per jaar. De getrokken lijn geeft de aantallen zonder de Oostermeent, de stippellijn de totale aantallen. Ter vergelijking wordt het gemiddelde aantal getelde ganzen in de Sovon watervogeltellingen (gedeeld door 4) gegeven.
Uit de figuur blijkt hoe snel de aantallen brandganzen zijn gestegen. Afgezien van een piekje van bijna 5.000 brandganzen in 1996, het gevolg van wat men toen een paar grote groepen noemde, blijven de totalen tot 2005 onder de 2.000 vogels. Vanaf dat jaar stijgen de aantallen met een korte terugval in 2008. Daarna schieten de aantallen onwaarschijnlijk snel omhoog. Het grootste aantal dat we in 2012 in één telling zagen was 22.600 brandganzen. Dit is meer dan het jaartotaal van 2010, en dat was toen al veel hoger dan ooit tevoren.
Verreweg de meeste brandganzen zien wij tegenwoordig in het telgebied Noord. Daarbij lijken ze een voorkeur te hebben voor het reservaat van Natuurmonumenten, maar ook daarbuiten komen ze veel voor. In Zuid en de Oostermeent komen regelmatig groepjes van honderden brandganzen voor, maar groepen van duizenden exemplaren, die in Noord tegenwoordig in de winter heel gewoon zijn, zien we er maar zo nu en dan.
(De andere 30 monografieen die Jan Mooij over de vogels in de Eempolder heeft geschreven zijn hier in PDF te lezen.)
De ganzen lijken ook steeds langer in de Eempolder te blijven voordat ze hun trektocht naar Rusland beginnen. Vandaag, 5 mei 2013, graasden er nog meer dan 1000 ganzen in het weidevogelreservaat.
Brandganzen in Eempolder (Noordpolder ter Veld) op 30 maart 2013, foto: Ton van Wijk
Broedvogel
Sinds 1990 heeft de Brandgans zich in Nederland ook als broedvogel gevestigd en inmiddels heeft de populatie een omvang van bijna 10.000 broedparen bereikt (bron SOVON). In het Gooi merken we hier nog niet zo veel van. Op het eilandje in het Hilversums Wasmeer was vorig jaar een kleine kolonie van 5 paren maar deze nesten zijn door de Vos verstoord en in 2013 zijn de vogels hier niet teruggekeerd.
De grootste concentratie lijkt zich te gaan ontwikkelen op de eilandjes van de Natte Hond (ten noorden van de Eempolder) waar vanaf het talud van de A27 meerdere paren van de brandgans te zien zijn tussen de honderden kokmeeuwen. De tellingen moeten nog uitwijzen hoeveel brandganzen hier daadwerkelijk broeden.
Veel te eten is er voor deze vogels op de eilandjes niet. Om het schaarse gras moeten ze concurreren met de veel talrijkere Grauwe Gans. De oudervogels vliegen daarom regelmatig naar de Kampen om hun buik vol te eten. Ze mengen zich dan niet met de grote groepen brandganzen maar foerageren in kleine groepjes van enkele exemplaren. Het is interessant om te zien hoe dit zich de komende jaren zal gaan ontwikkelen.